Madde Döngüleri

EKOSİSTEM EKOLOJİSİ #6
MADDE DÖNGÜLERİ

Madde Döngüleri;

Maddelerin ekosistem içerisinde dolaşmasına madde döngüsü denir.
→ Su Döngüsü
→ Karbon Döngüsü
→ Azot Döngüsü

SU DÖNGÜSÜ

Buharlaşma ve yoğunlaşma gibi olaylarla suyun yeryüzü ile atmosfer arasındaki hareketidir.
(detaylar ve örnekler videoda)

KARBON DÖNGÜSÜ

CO₂ (Atmosferde)
Fotosentez / kemosentez
Solunum
Üretici → Besin → Tüketici → Ayrıştırıcı
Fosilleşme
→ Petrol
→ Kömür
→ Doğal gaz
→ Kireç Taşı
(detaylar ve örnekler videoda)

! NOT !
Fotosentez ve kemosentez CO₂ tüketen olaylardır. Solunum ve yanma CO₂ üreten olaylardır.

⇒ Fotosentez ya da kemosentez ile atmosferin karbon kaynağını oluşturan CO₂, organik bileşiklerin yapısına katılır. Üretilen besin aracılığıyla karbon besin zincirindeki canlılara aktarılır. Ve besin zincirindeki bu canlıların solunumu sonucunda CO₂ tekrar atmosfere verilir.
⇒ Hayvansal ve bitkisel atıkların uzun zaman sonucunda toprakta kalması ile fosil yakıtlar oluşur. Bunların da yanması ile CO₂ atmosfere geri dönmüş olur.

AZOT DÖNGÜSÜ

Atmosferdeki Azot (N₂)

• Şimşek ve Yıldırım
↓
• Toprak Bakterileri
• Rhizobiom Bakterileri
• Siyanobakteriler
↓
Havanın serbest azotunu tutar ve toprağa kazandırırlar.
↓
Üreticiler
↓
Tüketiciler
↓
Saprofitler
↓
NH₃ (Amonyak) → Nitrit Bakterileri → NO₂ (Nitrit) → Bitrat Bakterileri → NO₃ (Nitart)
DENİTRİFİKASYON
(detaylar ve şekil videoda)

✩ Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için azota ihtiyaç duyarlar. (Azot, canlıların vücutlarında vitamin, protein ve nükleik asitlerin yapısına katılır.)
✩ Bitkiler azotu, topraktan azot tuzu şeklinde alabildiği gibi, baklagillerin köklerinde bulunan azot bağlayıcı bakterilerle de (rhizobiom bakterileri) alabilir.
✩ Siyanobakteriler (mavi – yeşil algler), toprak bakterileri, şimşek ve yıldırım gibi olaylar ile atmosfer azotu tutularak toprağın azot bakımından zenginleştirilmesi sağlanır.
✩ Hayvanlar azot ihtiyacını besin zinciri aracılığıyla karşılar.

!!! PÜR DİKKAT DİNLE !!!
→ Saprofit canlılar bitki ve hayvan ölüleri ve organik atıkları parçalayarak NH₃, CO₂ ve H₂O’ya dönüştürürler.
⇒ NH₃ zehirlidir. Nitrifikasyon basamağında görev alan nitrit ve nitrat bakterilerinin kemosentez yapması ile bu madde zehirsiz azota dönüştürülür. ! Yani nitrifikasyon olayı toprak verimini artırır.
→ Toprakta biriken NO₃ (nitrat) tuzları denitrifikasyon bakterileri ile atmosferin azotuna dönüştürülür. Bu olaya denitrifikasyon deniz.
! Bu olay toprak verimini azaltır.

NH₃ → NO₂ (nitrit) → NO₃ (nitrat)
NİTRİFİKASYON

Toprağın azot ihtiyacı endüstriyel olarak üretilen suni gübrelerle giderilir.

Madde Döngüleri konusundan sonraki konu Güncel Çevre Sorunları dır.
Youtube deki Madde Döngüleri videoma buradan gidebilirsiniz.