KALITIM #4
KONTROL ÇAPRAZLAMASI – EŞ BASKINLIK – EKSİK BASKINLIK

Kontrol Çaprazlaması – Eş Baskınlık – Eksik Baskınlık;

KONTROL ÇAPRAZLAMASI (TEST ÇAPRAZLAMASI)

Genotipi bilinmeyen baskın özellikli bir bireyin genotipinin homozigot mu heterozigot mu olduğunu belirlemek için yapılır.
→ Çaprazlama yapılırken genotipi bilinmeyen baskın fenotipli birey ile aynı karakter açısından homozigot çekinik birey çaprazlanır ve oğul bireylerin oranları yorumlanır.
→ Kontol çaprazlamanın çekinik özellik gösteren bireyler için yapılmasına gerek yoktur. Çünkü çekinik özellik gösteren bireyin fenotipi a ise, genotipi aa şeklinde olur.

Yetiştiriciler bitki ve hayvan türlerinden daha iyi verim almak için kontrol çaprazlaması yaparlar.
(detaylar ve örnekler videoda)

Eksik Baskınlık (Ekivalentlik = İntermediyer)

Alellerden birinin diğeri üzerinde tam baskınlık gösterememesi halinde farklı bir atasal dölün ortaya çıkması olayıdır.
(detaylar ve örnekler videoda)

Eş Baskınlık (Kodominantlık)

Bir karaktere etki eden iki baskın genin eşit şiddette Fenotipte etki göstermesidir (eş baskınlıkta, eksik baskınlıkta olduğu gibi üçüncü bir ara Fenotip oluşumu görülmez).
AB ve MN kan grupları gibi
(detaylar ve örnekler videoda)

NOT
Eksik ve eş baskınlıkta; genotip ve fenotip ayrışım oranı eşittir.

İPUCU
Soruda 1 : 2 : 1 ayrışım oranı veriliyorsa şıklarda iki heterozigot bireyin çaprazlanmış olduğu aranmalıdır.

ÖRNEK
KB KB, AB AB gibi
(detaylar ve örnekler videoda)

Kontrol Çaprazlaması – Eş Baskınlık – Eksik Baskınlık konusundan sonraki konu  Çok Alellik ve Olasılık İlkeleri dır.
Youtube deki Kontrol Çaprazlaması – Eş Baskınlık – Eksik Baskınlık videoma buradan gidebilirsiniz.