Hipotalamus ve Hipofiz Bezi

ENDOKRİN SİSTEM #2
HİPOTALAMUS ve HİPOFİZ BEZİ

Hipotalamus ve Hipofiz Bezi;

Hipotalamus

→ Hipofiz bezinin ve iç organların çalışmasını düzenler.
→ Homeostazinin devamlılığını sağlayan merkezdir.
→ Vücuttaki sinirlerden ve beyinden bilgi alarak endokrin uyarıları başlatır.

DÜZENLER
→ İştahı
→ Vücut ısısını
→ Karbonhidrat ve yağ metabolizmasını
→ Korku ve stresi
→ Uyku ve uyanıklığın ayarlanmasını
→ Su ve iyon dengesini

Hipofiz Bezi

→ Hipotalamusun bir uzantısı şeklinde olup, beyinde bulunan bir bezdir.
→ Ön ve arka lob olmak üzere 2’ye ayrılır.
→ ! Ön lob hormon üretirken, arka lobda hormon üretilmez!
→ Diğer endokrin bezlerin yöneticisi olarak kabul edilir.
→ Ön lobdan hormon salgılanması için hipotalamustan RF (salgılatıcı faktör) salgılanır ve bildirim gönderilmiş olur. Arka lobda bulunan hormonları hipotalamus üretir.

Hipofiz Bezi Hormonları

ÖN LOB HORMONLARI
→ TSH
→ ACTH
→ MSH
→ STH
→ FSH
→ LH
→ LTH

BİYOLOJİ ŞİFRE ! TAMSeFiLL olarak kodlayabilirsin. 
(ayrıntılar ve detaylar videoda, betulbiyoloji.com)

ARKA LOB HORMONLARI
→ ADH
→ OKSİTOSİN
! DİKKAT !!!
⇒ Buradaki hormonlar hipotalamusta üretilip burada depo edilir. Gerektiğinde buradan salgılanır.

TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon)

→ Tiroid bezinden hormon (tiroksin ve kalsitonin) salgılanmasını sağlar.
⇒ Hipotalamus → RF → Hipofizin ön lobu → TSH → Tiroid Bezi

✩ TSH’ın fazla salgılanması ile aşırı uyarılan tiroid bezi fazla hormon salgılar. Bu da tiroid bezinin büyümesine neden olur. → Guatr

ACTH (Adrenokorikotropik Hormon)

→ Böbrek üstü bezinin kabuk kısmını uyararak buradan hormon (kortizol, aldosteron) salgılanmasını sağlar.
⇒ Hipotalamus → RF → Hipofizin ön lobu → ACTH → Böbrek üstü bezi (KABUK)

✩ Buradan salgılanan hormonlar steroid yapılıdır.

MSH (Melanosit Uyarıcı Hormon)

→ Deriye renk veren melanin pigmentinin üretildiği melanosit hücreleri uyarır. Böylece derinin kendine has rengini almasını sağlar.
⇒ Hipotalamus → RF → Hipofizin ön lobu → MS → Deri

✩Yağ metabolizmasıyla ilgili işlevi de vardır.

STH (Somatotropin = Büyüme Hormonu)

→ Hedef organı TÜM VÜCUT tur.
⇒ Hipotalamus → RF → Hipofizin ön lobu → STH → Tüm hücreler
→ Bu hormon;
• Protein sentezini artırır.
• Metabolizmayı hızlandırır.
• Kas, kemik, kıkırdak gelişimini artırır.
→ Çocukluk çağında az salgılanırsa cücelik, fazla salgılanırsa devlik olur.
→ Yetişkinlik döneminde fazla salgılanması ile akromegali (orantısız büyüme) hastalığı ortaya çıkar.

FSH (Folikül Uyarıcı Hormon)

→ Dişide yumurtalıktaki folikülleri uyararak yumurta oluşumunu ve östrojen salgılanmasını sağlar. erkekte testisleri uyararak sperm üretilmesini sağlar.
⇒ Hipotalamus → RF → Hipofizin ön lobu → FSH → Gonadotropinler (Erkek ve Dişi)
• Oogenez (yumurta üretimi)
• Spermatogenez (sperm üretimi) demektir.

LH (Lüteinleştirici Hormon)

→ Dişilerde ovulasyonu (yumurtlamayı) ve içinde yumurtanın geliştiği folikül kesesinin korpus luteuma (sarı cisme) (yağ) dönüşmesini sağlar.
→ Ayrıca korpus luteumdan östrojen ve progesteron salgılanmasını uyarır.
→ Erkeklerde testisleri uyararak testosteron salgılanmasını sağlar.
⇒ Hipotalamus → RF → Hipofizin ön lobu → LH → Gonadotropinler (Erkek ve Dişi)
(detaylar videoda, betulbiyoloji.com)

LTH (Prolaktin = PRL)

→ Hamilelik boyunca süt bezlerinin gelişimini ve sütün üretimini sağlar.
• Korpus luteumun devamlılığını sağlar.
• Annelik içgüdüsünün oluşmasında etkilidir.
⇒ Hipotalamus → RF → Hipofizin ön lobu → LTH → Dişi

Hipofizin Arka Lob Hormonları

→ ADH
→ Oksitosin
⇒ Bu hormonları hipotalamus üretir, hipofizin arka lobu salgılar.

OKSİTOSİN (sancı)

→ Doğum sırasında rahim kaslarının kasılması ile doğumun gerçekleşmesini sağlar.
→ Süt bezlerinden sütün salgılanmasını sağlar.
→ Annelik içgüdüsü üzerinde etkilidir.
⇒ Doğumun başlatılması için gebelere suni oksitosin (suni sancı) verilebilir.

ADH (Antidiüretik Hormon = Vazopressin)

→ Kanın O.B’nın ayarlanmasında görevlidir.
→ Böbreklerden osmozla suyun geri emilimini sağlar.

AH az salgılanırsa;
→ Su nefreon kanallarından emilemez ve idrarla fazla su atılır. Böylece idrar hipotonik olur.
→ Kandaki yoğunluk arttığı için kişinin su ihtiyacı da fazlalaşır.
→ Buna bağlı olarak kişi çok su içer, sık idrara çıkar. bu hastalığa şekersiz şeker hastalığı denir.

Test Soruları için Kap Geç

! ADH Eksikliğinde !
– Suyun geri emilimi azalır.
– Böbreklerde su kaybı artar.
– İdrar miktarı artar.
– Kandaki glikoz miktarı artar.
– Kandaki su miktarı azalır.
– O.B artar.
– İdrar hipotonik (az yoğun) olur.
(detaylar videoda, betulbiyoloji.com)

Hipotalamus ve Hipofiz Bezi konusundan sonraki konu Tiroit ve Paratiroit Bezi dir.
Youtube deki Hipotalamus ve Hipofiz Bezi videoma buradan gidebilirsiniz.