CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ #4
FOTOSENTEZ HIZINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Fotosentez Hızını Etkileyen Faktörler;

Çevresel Faktörler

→ Işık Şiddeti
→ Işığın Dalga Boyu
→ CO₂ miktarı
→ Sıcaklık
→ Su Miktarı
→ Ortam pH’ı
→ Mineral

Kalıtsal Faktörler

→ Kloroplast Sayısı
→ Yaprak Genişliği
→ Yaprak Sayısı ve Yaprağın Dizilişi
→ Stomaların Sayısı ve Yapısı
→ Kutikula Kalınlığı
→ Enzim Miktarı

✩✩✩ Fotosentez hızına etki eden faktörlerden miktarı en az olan fotosentez hızını belirler (Minimum Yasası). Fotosentez sırasında birim zamanda kullanılan CO₂ ya da üretilen O₂ miktarı fotosentez hızını gösterir.

Çevresel Faktörler

Işık Şiddeti

→ Fotosentez ışık olmadan gerçekleşmez. Işık şiddeti arttıkça fotosentez hızı belli bir seviyeye kadar artar, sonra sabit kalır.
→ Klorofil miktarı
→ Stoma sayısı ve
→ Enzim miktarının sınırlı olması sabit kalmasını sağlar.
(ayrıntılar ve çizimler videoda, betulbiyoloji.com)

Işığın Dalga Boyu

→ Klorofil molekülü en fazla mor ve kırmızı ışığı soğururken, yeşil ışığın büyük bir kısmını yansıtır.
→ Bu nedenle mor ve kırmızı ışıkta fotosentez hızı en yüksek, yeşil ışıkta ise en düşüktür.
(ayrıntılar ve çizimler videoda, betulbiyoloji.com)

CO₂ Miktarı

→ CO₂ miktarı arttıkça fotosentez önce hızlanır sonra sabitlenir.
→ ✩ CO₂ ve ışık miktarının fotosentez hızına birlikte etkisini düşünürsek, hızı miktarı az olan belirler (minimum yasası). Örneğin; CO2 miktarının düşük olduğu durumlarda ışık şiddeti yüksek olsa bile fotosentez hızı düşük olur.
(ayrıntılar ve çizimler videoda, betulbiyoloji.com)

Sıcaklık

→ Sıcaklık artışı fotosentez hızını belli bir değere kadar artırır. Enzimlerin yapısı belli bir değerden sonra bozulacağından fotosentez hızı önce azalır sonra durur.
(ayrıntılar ve çizimler videoda, betulbiyoloji.com)

Su Miktarı

→ Ortamdaki su miktarı %15’in altına düştüğünde enzimler çalışamaz. %15’in üzerinde su miktarının artışı fotosentez hızını belli bir seviyeye kadar artırır sonra sabit kalır.
(ayrıntılar ve çizimler videoda, betulbiyoloji.com)

CO₂ + H₂O

Ortam pH’ı

→ Fotosentez reaksiyonlarında enzimler görev aldığından pH’da olan değişimler fotosentez hızını da etkiler.

Mineral Miktarı

→ Birçok mineral fotosentez için önemlidir. Örneğin;
→ Fe → ETS elemanlarının yapısına
→ Mg → Klorofilin yapısına
→ P → ATP ve NADP’nin yapısına katılır.

KALITSAL FAKTÖRLER

Yaprak Genişliği ve Sayısı

→ Arttıkça fotosentez hızı artar.

Enzim Miktarı

→ Arttıkça fotosentez hızı artar.

Stoma Sayısı

→ Arttıkça fotosentez hızı artar.

Klorofil Sayısı

→ Arttıkça fotosentez hızı artar.

Kutikula Kalınlığı

→ Bitkilerde su kaybı kutikula kalınlığına bağlı olarak engellenir. Bu da fotosentez hızını etkiler. Kutikula kalınlığı arttıkça fotosentez hızı artar.

KAP GEÇ
O halde tüm Fotoototroflar;
⇒ Işık Enerjisi ve klorofili kullanır.
⇒ Karbon kaynağı olarak CO₂’yi kullanır.
⇒ Tamamı inorganik maddeden organik madde üretir.

! Ancak hepsi;
⇒ H₂O kullanmaz!
⇒ O₂ üretmez!

Fotosentez Hızını Etkileyen Faktörler konusundan sonraki konu Kemosentez dir.
Youtube deki Fotosentez Hızını Etkileyen Faktörler videoma buradan gidebilirsiniz.