KALITIM #3
BAĞLI ve BAĞIMSIZ GENLER, GAMET HESAPLAMA

Bağlı ve Bağımsız Genler, Gamet Hesaplama;

BAĞIMSIZ GEN

→ Alel genlerin farklı kromozomlar üzerinde bulunmasıdır.

BAĞLI GEN

→ İki ya da daha fazla gen aynı kromozom üzerinde bulunuyorsa buna bağlı gen denir.
→ Bağlı genler gametlere birlikte giderler. Ancak crossing over ile birbirinden ayrılırlar.
→ Genler arasındaki uzaklık ne kadar fazla ise crossing over gerçekleşme ihtimali de o kadar fazla olur. “Örnek 3’e bakalım”
→ Crossing over yoksa; bağlı genleri taşıyan homolog kromozomlar üzerinde birden fazla heterozigot alel çifti olsa bile, gamet çeşidi hesaplarken bir heterozigot alel çifti varmış gibi düşünmeliyiz. “Örnek 1’e bakalım”

ÖRNEK 1
Crossing Over Olmadığında;
(detaylar ve örnekler videoda)

ÖRNEK 2
Crossing over var ise; gamet çeşidi hesaplanırken bağımsız genlerde olduğu gibi tüm heterozigotlar sayılır.

ÖRNEK 3
X, R, T, S bağlı genler olup bu genler arasındaki crossing over %’leri şöyledir.
X – T = %50
T – S = %50
X – R = %20
R – T = %30
verilen genlerin kromozom üzerindeki sıralanışı nasıl olmalıdır?
(detaylar ve örnekler videoda)

ÖRNEK 4
(detaylar ve örnekler videoda)

ÖRNEK 5
AABbccDd genotipli canlının AbcD genotipli gamet oluşturma olasılığı kaçtır?

AABbccDd (heterozigot sayısı 2’dir.)
Gamet çeşidi = 2ⁿ ⇒ 2² = 4’tür.

Oluşan 4 gametten biri AbcD genotipine sahip gamettir. Dolayısıyla bu gametin oluşma olasılığı 1/4’tür.
(detaylar ve örnekler videoda)

Bağlı ve Bağımsız Genler, Gamet Hesaplama konusundan sonraki konu  Kontrol Çaprazlaması, Eş Baskınlık, Eksik Baskınlık dır.
Youtube deki Bağlı ve Bağımsız Genler, Gamet Hesaplama videoma buradan gidebilirsiniz.